Nijmegen - Noord
Nijmegen-Noord is na Leidsche Rijn de grootste VINEX-locatie van ons land. De vele nieuwbouwprojecten hebben geleid tot een grote toename van archeologisch onderzoek, en dus ook van archeologische kennis van deze omgeving. Zo ontdekten archeologen een flinke Bataafse nederzetting aan de Van Boetzelaerstraat in Oosterhout. Op een omgreppeld terrein van 4,5 hectare stonden boerderijen met een lengte tot wel 36 meter. De boerderijen hadden een typisch inheems karakter, gebouwd uit hout met wanden van aangestreken vlechtwerk. Bronzen sierbeslag van paardentuig en paardenbotten doen vermoeden dat de bewoners zich toelegden op de paardenfokkerij.
Deel van een panfluit van buxushout, gevonden in Nijmegen-Oosterhout, met reconstructie van het origineel. (Van den Broeke 2002)
Plattegrond van het Romeinse gebouw aan de Azaleastraat met stenen fundering, plus een bijgebouw (rood). In groen enkele veronderstelde schuurtjes (spiekers) met onzekere datering. (Van Es & Hulst 1991, bewerking RomeinenNU)
In de dorpskern van Lent lag een totaal andere nederzetting. Nabij de Azaleastraat vonden archeologen de stenen fundamenten van een gebouw van ca. 9 bij 26 meter. De bovenbouw was mogelijk van vakwerk (hout met leem), gedekt met een dak van dakpannen. Naast het gebouw vond men in een waterput stucwerk met muurschilderingen met okergele bloemmotieven, blauw-grijze banen en roestbruine vlakken. Typisch Romeins dus. De context van het gebouw is niet helemaal zeker, maar men denkt aan een villa of vicus. Nog geen 100 meter oostelijk stond eenzelfde gebouw, met dezelfde oriëntatie, maar dan geheel van hout.
In Nijmegen-Noord zijn verschillende grafvelden uit de Romeinse tijd gevonden, zoals bijvoorbeeld in de wijk Grote Boel. Hier zijn bij de locatie ’t Klumke 29 graven blootgelegd uit de periode 150-250. Samen met tal van andere vondsten blijkt dat Nijmegen-Noord bewoond is geweest van de ijzertijd t/m de laat-Romeinse tijd. Eind 5e eeuw vestigde zich hier een nieuwe groep Franken ter hoogte van het huidige Dorpsplein. Deze Frankische dynastie moet een hoge status hebben gehad, gezien de rijkdom van twee Merovingische grafvelden aan de Azaleastraat en het Lentseveld. Ze moeten ongetwijfeld banden hebben gehad met hun tijdgenoten op het Valkhof in Nijmegen.
Zilveren beugelfibula’s, gevonden in het Merovingisch grafveld in het Lentseveld. (Hendriks 2013)
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Es, W van & R. Hulst, 1991. Das Merowingische Gräberfeld von Lent. Nederlandse Oudheden 14, Amersfoort.
- Broeke, P. van den, 2002. Vindplaatsen in vogelvlucht. Beknopt overzicht van het archeologische onderzoek in de Waalsprong 1996-2001. Nijmegen.
- Broeke, P. van den, A. den Braven & A. Daniël, 2011. Romeinse resten in Nijmegen-Lent. Onderzoek van nederzettingssporen aan de Steltsestraat. Nijmegen.
- Hendriks, J., 2013. Een Merovingisch grafveld in het Lentseveld te Nijmegen-Noord. Evaluatie- en selectierapport. Nijmegen
- Daniël, A., 2019. Een midden-neolithische vuursteenwerkplaats en een grafveld uit de midden-Romeinse tijd. Opgraving rioolstrengen Grote Boel, Nijmegen-Noord. Nijmegen.
Meer Nijmegen
-
Nijmegen - Grafveld Noviomagus
Nijmegen - Grafveld Noviomagus
Om de stad lagen uitgestrekte grafvelden waar naar schatting 30.000 tot 40.000 mensen zijn begraven. Daaronder ook lieden van de elite, getuige een opgegraven grafcomplex aan de Krayenhofflaan.
-
Nijmegen - Kops Plateau
Nijmegen - Kops Plateau
Op deze buitengewoon strategische plek, uitkijkend over het Rivierengebied, stond een van de eerste Romeinse militaire versterkingen van ons land.
-
Nijmegen - Legioenplaats
Nijmegen - Legioenplaats
De Hunerberg is de eerste plek in Nederland waar de Romeinen zich permanent vestigden. Hier legden ze in het jaar 19 voor Chr. een enorm legerkamp aan voor 2 of 3 legioenen.
-
Nijmegen - Valkhof
Nijmegen - Valkhof
Meer dan twee eeuwen na de brand in Oppidum Batavorum namen de Romeinen het Valkhof opnieuw in gebruik. Eind 3e eeuw legden ze hier een fort aan, een castellum.
-
Nijmegen - Oppidum Batavorum
Nijmegen - Oppidum Batavorum
Rond 12 v.Chr. begonnen de Romeinen met de aanleg van een stedelijke nederzetting in de buurt van de Valkhofheuvel. Deze nederzetting komt in de Romeinse geschriften voor als ‘Oppidum Batavorum’, de hoofdstad der Bataven.
-
Nijmegen - Aquaduct
Nijmegen - Aquaduct
In 2021 zijn delen van het aquaduct van Berg en Dal naar Nijmegen op de lijst van UNESCO werelderfgoed geplaatst. Op Nijmeegs grondgebied liggen drie elementen (‘aardwerken’) van dat aquaduct.
-
Nijmegen - Masker
Nijmegen - Masker
Een van de bekendste vondsten van Nijmegen is een Romeinse, verzilverde gezichtshelm. Het masker is in 1915 (of vlak daarvoor) gevonden op een grindbed in de Waal bij Nijmegen.
-
Nijmegen - Noviomagus
Nijmegen - Noviomagus
Nijmegen is met afstand de oudste, grootste en belangrijkste stad op Nederlands grondgebied. Ulpia Noviomagus was hèt logistiek centrum voor het meest westelijke gedeelte van de limes.
-
Nijmegen - Winkelsteeg
Nijmegen - Winkelsteeg
De Winkelsteeg is het jongste ontwikkelingsgebied van Nijmegen. Archeologisch onderzoek toont aan dat hier in de Romeinse tijd een flinke nederzetting lag.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
De Bastei Centrum voor natuur en cultuurhistorie
De Bastei Centrum voor natuur en cultuurhistorie
Waalkade 83
6511 XR Nijmegen
