Nijmegen - Kops Plateau
Op deze buitengewoon strategische plek, uitkijkend over het Rivierengebied, stond een van de eerste Romeinse militaire versterkingen van ons land. Nadat de legioenen op de grote legerplaats op de Hunerberg waren vertrokken, bouwde het leger rond 12 voor Chr. hier een kleinere versterking. Waarschijnlijk had het Kops Plateau tijdens de Germaanse campagnes, rond het begin van de jaartelling, een functie als commandocentrum. Men neemt aan dat hier leden van de keizerlijke familie hebben gelogeerd, zoals Drusus, Germanicus en de latere keizer Tiberius (keizer van 14-37). Dat waren allemaal opperbevelhebbers van het leger.
Plattegrond van het Kops Plateau en omgeving. 1 = tijdelijke kampementen, 2 = grachten uit verschillende perioden, 3 = gebouwen, 4 = grafvelden, 5 = wegen. (Van Enckevort 2014)
Reconstructie van het zogenoemde ‘Huis van Drusus’. (Tekening Kees Peterse)
Vooral één grote luxewoning trekt de aandacht, het zogeheten praetorium of ook wel ‘Huis van Drusus’. Dit huis was weliswaar opgetrokken in vakwerk en niet van steen, maar het mediterrane uiterlijk zou niet misstaan in rijke oorden als de Golf van Napels. De villa had fresco’s, zuilengalerijen en een weelderige tuin op de binnenplaats. Tijdens de regeerperiode van keizer Caligula (37-41) werd de legerplaats herbouwd als ruiterfort. Na de Bataafse Opstand in 70 is het fort verlaten en afgebroken. Het Kops Plateau is daarna bijna 2000 jaar nagenoeg onbebouwd gebleven.
In de jaren tachtig van de twintigste eeuw is ruim tweederde van het terrein archeologisch onderzocht. Het overgebleven deel van het Kops Plateau staat sinds 2021 op de UNESCO lijst van werelderfgoed. De opgravingen hebben duidelijk gemaakt dat de status, rijkdom en militaire betekenis van het fort tamelijk uniek zijn. Voorts staat het Kops Plateau bekend om de vele hier gevonden ruiterhelmen met viziermaskers. Vanwege de grote concentratie van dit soort gezichtshelmen in Nijmegen en het Kops Plateau denkt men dat het gaat om Bataafse ruiters.
Reconstructie van een van de helmen met viziermasker. De pruik is gemaakt van paardenhaar. (Collectie Valkhof Museum)
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Enckevort, H.v. & K. Zee, 1996. Het Kops Plateau, Prehistorische grafheuvels en een Romeinse legerplaats in Nijmegen. Abcoude.
- Enckevort, H. van, 2014. Odyssee op het Kops Plateau. Nijmegen.
Video
Meer Nijmegen
-
Nijmegen - Grafveld Noviomagus
Nijmegen - Grafveld Noviomagus
Om de stad lagen uitgestrekte grafvelden waar naar schatting 30.000 tot 40.000 mensen zijn begraven. Daaronder ook lieden van de elite, getuige een opgegraven grafcomplex aan de Krayenhofflaan.
-
Nijmegen - Legioenplaats
Nijmegen - Legioenplaats
De Hunerberg is de eerste plek in Nederland waar de Romeinen zich permanent vestigden. Hier legden ze in het jaar 19 voor Chr. een enorm legerkamp aan voor 2 of 3 legioenen.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
De Bastei Centrum voor natuur en cultuurhistorie
De Bastei Centrum voor natuur en cultuurhistorie
Waalkade 83
6511 XR Nijmegen
