Den Haag - Wateringse Veld
Naast het Kanaal van Corbulo, aangelegd rond 50, lag waarschijnlijk een jaagpad om vrachtschepen voort te trekken. Dat jaagpad is later uitgebouwd tot een Romeinse 'snelweg', een snelle landverbinding tussen Maas en Rijn die ook in gebruik bleef toen het kanaal mogelijk was verzand. De weg staat ook op de Peutingerkaart.
Archeologen vonden in 1997 in Wateringse Veld, een nieuwbouwwijk in het zuiden van Den Haag, vier Romeinse mijlpalen. Aan de hand van inscripties van vier keizers – namelijk Antoninus Pius, Caracalla, Gordianus III en Decius – kunnen ze worden gedateerd tussen de jaren 151en 251. De keizers vonden de weg kennelijk zo belangrijk dat ze de weg lieten repareren – en wilden dat ook iedereen laten weten.
De vier mijlpalen tijdens de opgraving in 1997. Foto: Paul van der Heijden.
Tekst op de mijlpaal van Antoninus Pius, met daarop de afstand (IIII mijl) naar de stad Voorburg (MAC). Bron: Gemeente Den Haag.
De vier mijlpalen zijn bewaard gebleven doordat ze (al dan niet bewust) in de laat-Romeinse tijd in de bermgreppel zijn gekieperd en daarna bedolven door klei. Als dat niet was gebeurd, zouden ze ongetwijfeld in de middeleeuwen zijn hergebruikt als bouwmateriaal. De palen vielen natuurlijk meteen op bij de archeologische opgraving, maar dat geldt niet voor de Romeinse weg zelf. Dat komt door het totale ontbreken van een verharding: er is geen spoortje hout, schelp of grint gevonden. Daarom kon pas bij nadere bestudering het profiel van de weg worden herkend. De breedte van de weg wordt geschat op zes meter en liep kaarsrecht richting Forum Hadriani. Eén van de mijlpalen geeft ook de afstand weer: IIII MP naar MAC, oftewel 4 mijl (6 kilometer) naar Municipium Aelium Cananefatum (Voorburg). Ook op andere plekken zijn mijlpalen en delen van de weg teruggevonden, zoals in Rijswijk en Naaldwijk.
Bronnen en verwijzingen
Websites
Literatuur
- Waasdorp, J. IIII MP naar MAC. Romeinse mijlpalen en wegen. Den Haag 2003.
- Waasdorp, A. ‘Mijlpalen langs de kust. De weg tussen Naaldwijk en Leiden.’ In: P. van der Heijden (red.). Romeinse wegen in Nederland. Utrecht 2016, 20-32.
Video
Meer Regio Kanaal van Corbulo
-
Regio Voorburg
Regio Voorburg
Forum Hadriani vormt in dit overzicht een aparte regio: als hoofdstad van het Cananefaatse district is het veruit de belangrijkste plaats van Romeins Zuid-Holland. Forum Hadriani is zelfs de op een na oudste stad van Nederland.
-
Naaldwijk
Naaldwijk
Een superspannende locatie van bovenregionaal, strategische belang. Vondsten wijzen op een stevige link met het Kanaal van Corbulo en de Romeinse (snel)weg naar Voorburg.
-
Rijswijk
Rijswijk
De ontdekking van de villa van Rijswijk in de jaren ’60 was een complete verrassing. Het veranderde ook de kijk van archeologen op Zuid-Holland in de Romeinse tijd.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
Huis van het Boek (Museum Meermanno)
Huis van het Boek (Museum Meermanno)
Prinsessegracht 30
2514 AP Den Haag -
Huygens Museum, locatie Notarishuis
Huygens Museum, locatie Notarishuis
Notarishuis
Herenstraat 101
2271 CC Voorburg
