Tolsum
Amper zes kilometer van Winsum, in Tolsum, is begin 20e eeuw een schrijfplankje gevonden met daarop de tekst van een contract. Aanvankelijk leek het te gaan om de verkoop van een os, maar in 2009 is de tekst opnieuw geïnterpreteerd en blijkt het een bewijs van lening van een som geld.
Het schrijfplankje is om meerdere redenen bijzonder interessant. Allereerst blijkt het de oudst bekende tekst te zijn van ons land, exact gedateerd op 23 februari 29. Uit die datum blijkt ook dat de woelingen van de Friese opstand, een paar maanden daarvoor, waarschijnlijk al waren gladgestreken. Het geld komt van een rijke dame, Julia Secunda, ook al heel speciaal. Het verdrag meldt een aantal getuigen, waaronder de Bataafse soldaat Miunnius en de tribuun Titus Cassius, een zeer hoge officier van het Vijfde Legioen. Wat deden al deze mensen in Friesland?
Het schrijfplankje van Tolsum met de oudste geschreven tekst van Nederland. Collectie Fries Museum.
Oude foto van het schrijfplankje van Tolsum. Bron: Boeles 1951.
De nieuwe interpretatie van hetverdrag luidt:
[Ik verklaar te hebben ontvangen ... ] van Carus [slaaf van] Julia Secundia, wat ik verplicht ben terug te betalen aan hem/haar (of wie dan ook deze zaak betrekking heeft) op dat dag dat hij/zij er om zal vragen. Afgehandeld op 23 februari te Giricaemium, tijdens het consulaat van Gaius Fufius Geminius. Quadratus trad op als vertaler.
Op de achterkant staan de volgende getuigen vermeld:
Titus Cassius, tribuun van het Vijfde Legioen; Miunnius, soldaat van de Bataafse hulptroepen, onderdeel van Bonumotus; Caturix, slaaf van de genoemde Secunda.
Bronnen en verwijzingen
Websites
Literatuur
- Boeles, P., 1951. Friesland tot de elfde eeuw. Zijn vóór- en vroege geschiedenis. Den Haag.
- Galestin, M., 2009/2010. ‘Tolsum rivisited. How the Frisian ox disappeared.’ In: Palaeohistoria 51/52, pp. 6-27.
Video
Meer plaatsen in Friesland
-
Winsum
Winsum
De terp Bruggeburen in Winsum (Friesland) speelde in het begin van de jaartelling een belangrijke rol in het contact tussen de Romeinen en Friezen.
-
Wijnaldum
Wijnaldum
De site Wijnaldum bestaat uit zes naast elkaar liggende terpen op een oost-west lopende verhoging in het landschap, een zogeheten kwelderwal.
-
Beetgum
Beetgum
Het Friese plaatsje Beetgum geniet bekendheid door de hier gevonden geloftesteen voor de Germaanse godin Hludana.
