Rossum
Rossum en Alem vormen een aaneenschakeling aan vindplaatsen. Door de eeuwenlange, onstuimige werking van de rivieren is het Romeinse landschap nogal veranderd en zijn veel archeologische sites aangetast, dan wel overdekt met een dikke laag klei. Zo begon de Waal begin 19e eeuw steeds meer van de oever af te kalven ter hoogte van Het Klooster, daarmee ‘duizenden voorwerpen van ontwijfelbaar Romeinschen oorsprong’ blootleggend. Dat leidde tot grote verzamelwoede en dus ook tot verspreiding en verdwijning van voorwerpen. Pas onlangs is een eerste overzicht verschenen van wat we nu eigenlijk weten over Romeins Rossum.
De belangrijkste vindplaats van Rossum bij het perceel ‘Het Klooster’ (nr. 1) (Bogaers 1964, 42)
Kruisboogfibula uit Rossum, 3e-4e eeuw (Rijksmuseum van Oudheden)
Anders dan Alem en Kessel [link], die beide hun wortels hebben in de ijzertijd, wijzen muntvondsten uit dat de nederzetting van Rossum pas begint tijdens de regeerperiode van Caligula. Dat zou goed kunnen passen in zijn voorbereiding voor een militaire campagne naar Brittannië. Rossum wordt doorgaans geïdentificeerd met Grinnes of Grinnibus, dat we kennen van de Peutingerkaart en ook voorkomt in het verslag van Tacitus over de Bataafse Opstand. Grinnes is een van de vier plaatsen die rebellenleider Julius Civilis tijdens de nadagen van de Opstand in een laatste wanhoopsdaad overviel.
Na 70 kreeg Rossum een flinke impuls, kennelijk als reactie op de Bataafse Opstand. Bouwmateriaal en terra sigillata wijzen op een nederzetting naar Romeinse snit. Een handjevol baksteenstempels toont aan dat het Tiende Legioen uit Nijmegen hierbij een handje heeft geholpen. Maar het vondstmateriaal biedt geen bewijs dat er een castellum heeft gestaan, zoals vaak is geopperd. Ook in de laat-Romeinse tijd (eind 4e-begin 5e eeuw) was de omgeving volop bewoond, maar voor een castellum ontbreekt ieder spoor.
Gem met de afbeelding van Diana, in de 19e eeuw gevonden bij Rossum (Rijksmuseum van Oudheden)
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
-
Hemert, J. van, 2010. Het rivierenknooppunt bij Rossum/Alem opnieuw bezien. Rossum-Het Klooster en Alem-De Marensche Waarden in de Late IJzertijd en Romeinse tijd. Thesis VU, Amsterdam.
-
Heijden, P. van der & E. Verhelst, 2020. ‘Romeinse schepen in het Gelderse Rivierengebied. Deel 2: rivierlopen en scheepsroutes. In: Archeologie in Nederland 4, nr. 3, 16-25.
Meer Regio Bommelerwaard
-
Alem wijaltaren
Alem wijaltaren
Alem en Rossum vormen samen een aaneenschakeling aan vindplaatsen. Op een van die vindplaatsen kwamen in 1960 twee wijaltaren tevoorschijn, mogelijk horend bij een heiligdom.
-
Alem
Alem
Alem vormt met het aangrenzende Rossum een heel cluster (microregio) van archeologische vindplaatsen. Door de eeuwenlange, onstuimige werking van de rivieren is het Romeinse landschap nogal veranderd en zijn veel archeologische sites aangetast.
-
Delwijnen
Delwijnen
Nabij Delwijnen zijn de resten gevonden van een grafveld uit de Romeinse tijd. Helaas is er nooit een publicatie over verschenen.
