Ga naar inhoud

Gendringen - Bronzen schaal

In 1839 vonden werklieden tijdens een veenafgraving bij Gendringen een bijzondere bronzen schaal of bekken. De schaal heeft een diameter van 45 cm – zelfs voor Romeinse begrippen erg groot - en valt op door de gaafheid waarmee het uit de grond is gekomen. Een paar jaar na de vondst kreeg het Museum van Oudheden in Leiden de schaal in bezit – op dat moment nog onwetend over de precieze ouderdom ervan. Inmiddels hebben specialisten dit type bronzen bekkens een naam gegeven, namelijk het type Eggers 100. Het is tussen 25 en 130 gemaakt in Calabrië in Zuid-Italië.


Melding van de vondst in de Arnhemsche Courant van 22 juni 1839.

Replica van de schaal in museum Min40Celsius in Varselder. (RomeinenNU)

Ook kranten meldden de vondst, inclusief de naam van de vinder (de landman Derk te Boekhorst) en de locatie (Broerdijk). Belangrijk daarbij is de mededeling dat de vinder zijn eigen land aan het bewerken was. Door een zoektocht in het kadaster kon worden achterhaald welke percelen deze Derk te Boekhorst rond 1835 in bezit had. Slechts één van die percelen lag in de buurt van de Broerdijk, precies aan de rand van een langgerekte strook moeras, het huidige Kluunpand. Daar zal Derk te Boekhorst waarschijnlijk veen hebben gewonnen en de schaal hebben gevonden.

We weten dus iets meer over de schaal en de vindplaats, maar hoe is de schaal van Zuid-Italië in Gendringen terecht gekomen? Door wiens handen is die allemaal gegaan? Wanneer is het in de grond terecht gekomen? Gendringen lag ten noorden van de limes in het Vrije Germanië. De schaal kan als laatste in bezit zijn geweest van een hier wonende Frank in Romeinse dienst, of kan deel hebben uitgemaakt van een buit. Vergelijkbare schalen komen binnen het Romeinse rijk meestal voor als grafgift. Maar de vondstlocatie doet eerder vermoeden dat het als offer in het moeras is gegooid.

De handvatten van de schaal lopen uit in een elegant gevormde hondenkoppen met halsbanden. (RomeinenNU)

Bronnen en verwijzingen

Literatuur