Zwammerdam
Het Latijnse Nigrum Pullum kan zowel 'zwarte kip' als 'donkere aarde' betekenen. Het was de naam van een nederzetting die belangrijk genoeg moet zijn geweest om te worden ingetekend op de Peutingerkaart en de afstandsopgaven stellen ons in staat de plaats te identificeren met het Romeinse fort bij Zwammerdam. Het is gebouwd op de plaats waar het veenriviertje Meije uitstroomt in de Oude Rijn.
Zwammerdam dankt zijn faam echter niet aan de aanwezigheid van het fort, maar aan de zes schepen die hier begin jaren '70 zijn gevonden. De vondst was destijds een regelrechte sensatie waarvoor zelfs de koningin een paar keer langs kwam. Sindsdien is de naam 'Zwammerdam' ook internationaal gekoppeld aan het scheepstype dat hier is gevonden: een platbodem met rechte boorden en een lengte van 20 tot wel 35 meter.
Tijdens de opgraving in 1972. Bron: RCE
Een toevallige samenkomst van Zwammrdam-schepen. Tekening: Mikko Kriek
Voor de conservering van de schepen is ervoor gekozen om eerst het vuile grondwater te vervangen door schoon water en dit vervolgens te vervangen door een soort kunsthars. Dit proces duurt tientallen jaren zodat het tot 2016 heeft geduurd totdat de scheepswrakken konden werden overgebracht naar Alphen aan den Rijn, waar ze vanaf 2021 zullen worden geëxposeerd in een op te richten Nationaal Romeins Scheepvaartmuseum dat moet komen bij Archeon.
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Haalebos, J.K. Zwammerdam Nigrum Pullum. Ein Auxiliarkastell am Niedergermanischen Limes. Amsterdam 1977.
- Hazenberg, T. & P. van der Heijden. Varen op de Romeinse Rijn. De schepen van Zwammerdam en de Limes. Leiden 2016.
- Brouwers, W., E. Jansma & M. Manders. Romeinse scheepsresten in Nederland. In: Archeobrief 17 (2013) nummer 4.
Meer Regio Limes Zuid-Holland
-
Katwijk - Brittenburg
Katwijk - Brittenburg
Katwijk aan Zee heeft binnen historische kringen grote bekendheid gekregen door de Brittenburg – een mysterieus Romeins fort, verzonken in de zee.
-
Valkenburg
Valkenburg
Het castellum in Valkenburg is het best opgegraven Romeinse fort ter wereld. En of dat niet genoeg is, is pal daarnaast een compleet legioenkamp gevonden.
-
Leiden
Leiden
Deze stad heeft twee belangrijke Romeinse troeven in handen: castellum Matilo, gevisualiseerd in het gelijknamige stadspark, en het voorname Rijksmuseum voor Oudheden.
-
Alphen aan den Rijn
Alphen aan den Rijn
Van castellum Albaniana is relatief weinig bekend, maar Alphen koestert zijn Romeinse verleden zorgvuldig. Ook vinden we hier themapark Archeon en het Archeologiehuis Zuid-Holland.
-
Bodegraven
Bodegraven
Van de Zuid-Hollandse castella is Bodegraven de minst bekende en mogelijk ook de kleinste. Maar nieuw onderzoek zet ook dit fort steeds beter op de kaart.
Wat kan ik doen in de buurt?
-
Romeinse Vitrines in Nigrum Pullum
Romeinse Vitrines in Nigrum Pullum
Spoorlaan 19
2471 PB Zwammerdam -
Wandelen: Alphen aan den Rijn centrum - via Archeon - Zwammerdam
Wandelen: Alphen aan den Rijn centrum - via Archeon - Zwammerdam
Rijnplein
Alphen aan den Rijn -
Wandelen: Zwammerdam Nigrum Pullum - Bodegraven centrum
Wandelen: Zwammerdam Nigrum Pullum - Bodegraven centrum
Spoorlaan 19
Zwammerdam
