Katwijk - Brittenburg

Van alle plaatsen langs de limes is de Brittenburg de spannendste. Vanaf de 16^e tot de 18^e eeuw kwamen bij extreem laag water resten van dit fort tevoorschijn. Van afbeeldingen weten we dat het gaat om een vierkant bouwwerk van ongeveer 75 bij 75 meter met dubbele, ronde torens. De kustbewoners wisten aanvankelijk niet hoe wat het was en noemden het 'Brittenburg'. Maar door de vele Romeinse voorwerpen die ze vonden, weten we vrijwel zeker dat het gaat om een Romeins limesfort.

Gravure van kustlandschap met de Brittenburg

Hoewel de exacte locatie van de Brittenburg nog steeds onbekend is, weten we waarschijnlijk wel de Latijnse naam ervan. De Peutingerkaart toont namelijk een nederzetting aan de noordelijke Rijnmonding die Lugdunum wordt genoemd. Wanneer de Brittenburg is aangelegd, is al evenzeer een raadsel. Misschien heeft het een relatie met de 'Toren van Kalla', een ondiepte in zee die Katwijkse vissers hadden leren vermijden omdat ze hun netten er openhaalden aan oude stenen. Kalla zou verwijzen naar keizer Caligula, die volgens de Romeinse auteur Suetonius in het jaar 40 een bezoek bracht aan de Noordzeekust. Hij liet zijn troepen op het strand vechten met de zee en schelpen verzamelen als oorlogsbuit, waarna hij een vuurtoren liet bouwen. Inmiddels is wel bewezen dat Caligula in onze streken is geweest, onder meer door een teruggevonden vat uit zijn persoonlijke wijngaard. Maar wat er achter de bizarre anekdote schuilgaat, blijft vooralsnog een raadsel.