Column | Galla Placidia
Door Mieke Wijnen - Bij mijn eerste bezoek aan het Mausoleum van Galla Placidia met zijn magnifieke mozaïeken in Ravenna raakte ik onmiddellijk gefascineerd door Galla Placidia. Wie was deze vrouw geweest die opdracht had gegeven tot zo’n oogstrelend monument?
Geboren in het purper
Galla Placidia (390-450) werd zoals dat heet "geboren in het purper. Ze kwam namelijk als dochter van de Romeinse keizer Theodosius I ter wereld. Vanwege haar bevoorrechte keizerlijke positie als dochter, zuster, en later ook echtgenote en moeder van een Romeinse keizer kan ze tot één van de invloedrijkste vrouwen van haar tijd worden gerekend.
Placidia leefde in een tijd waarin de maatschappij in een recordtempo veranderde, met alle fricties van dien. Aan allerlei grenzen stonden niet-Romeinse volkeren klaar om het rijk binnen te stormen. Het rijk was veel te groot om nog door één keizer bestuurd te kunnen worden, en dus werd het verdeeld in het Oost- en het West-Romeinse Rijk, waar Placidia’s broers Arcadius en Honorius hun vader later op zouden volgen. Nieuwe machtsverhoudingen moesten gevonden worden. Het christendom was in deze tijd nog heel erg bezig zijn vorm te zoeken wat tot onrust en zelfs geweld tussen verschillende stromingen binnen het geloof leidde.
Dochter, zuster, echtgenote, moeder
Temidden van al deze verwarring speelde het leven van Placidia zich af. Zij heeft zowel in het oosten, in Constantinopel, als in het westen, in Rome en Ravenna, gewoond. De invasies van de Visigoten in Italië, met de dramatische verwoesting van Rome in 410 door Alarik, maakte ze van dichtbij mee. Ze werd zelfs als gijzelaar door hem meegenomen toen hij met zijn volk verder trok om zich in een vruchtbare streek te vestigen. Na Alariks onverwachte dood trouwde ze met diens zwager Athaulf. Moet je je voorstellen: de zuster van de Romeinse keizer trouwde met een barbarenkoning en werd daardoor de koningin van de Visigoten. En dat in een tijd van vreemdelingenangst en Romeinse superioriteitsgevoelens.
Ze trok jarenlang met hem mee op zoek naar een gebied waar zijn volk zich kon vestigen. Nadat hij vermoord was, werd ze door haar broer, keizer Honorius, teruggeruild voor zakken tarwe voor de hongerende Visigoten. Vervolgens dwong hij haar te trouwen met de boertige generaal Constantius die Athaulf bevochten had en die later zelf ook weer keizer werd.
Het is nauwelijks voor te stellen hoe veerkrachtig Placidia geweest moet zijn. Ze kreeg bij deze generaal twee kinderen, een dochter Honoria (die later verwikkeld zou raken in een affaire met de imposante Atilla de Hun, de aartsvijand van de Romeinen) en een zoon Valentinianus. Toen haar man en keizer Constantius overleed en haar zoon Valentinianus nog te jong was om hem serieus op te volgen, werd Placidia zijn regentes en daarmee de belangrijkste vrouw van het West-Romeinse Rijk.
Vanuit een unieke positie en familie heeft Galla Placidia via haar broers, haar beide echtgenoten en haar zoon ongekend veel invloed gehad op maatschappelijke, politieke en religieuze ontwikkelingen in de eerste helft van de 5e eeuw n.Chr. Met dit verhaal in het achterhoofd klinkt haar persoonlijkheid veel helderder door bij een volgend bezoek aan het schitterende Mausoleum dat zij in Ravenna bouwde!
Afbeeldingen van boven naar beneden: Daniele Marzocchi (wikipedia Commons) / CNG Coins (Wikimedia Commons) / Gianni Careddu (Wikimedia Commons)
