Nieuwe informatie over kanaal van Corbulo
Het Romeinse kanaal van Corbulo is bij Voorschoten langer bevaarbaar geweest dan gedacht. De Romeinse gouverneur Gnaeus Domitius Corbulo liet het kanaal tussen 47 en 51 na Chr. aanleggen als verbinding tussen de Oude Rijn (Leiden) en de Maas (bij het huidige Naaldwijk). Het kanaal is ter hoogte van Voorschoten minimaal 120 jaar later nog in gebruik geweest, misschien zelfs wel 150 tot 200 jaar. Dat blijkt uit proefsleuvenonderzoek van Onderzoeksbureau Vestigia in de Vlietwijk in Voorschoten. Het archeologisch onderzoek vond half januari plaats, in opdracht van de gemeente.
Het onderzoek maakt duidelijk waar het kanaal in Voorschoten precies heeft gelegen. De schopsteken van de gravers zijn nog goed te herkennen. Voor het eerst is onomstotelijk aangetoond dat er in elk geval nog aan het eind van de tweede eeuw een nieuwe beschoeiing in een deel van het kanaal is aangelegd. Dit om het kanaal weer bevaarbaar te maken of te houden. Daarnaast is tijdens het onderzoek Romeins aardewerk gevonden op de bodem van het kanaal. Het aardewerk dateert uit het einde van de 2e eeuw na Chr., en is dus minstens 120 jaar ‘nieuwer’ dan de eerste aanleg van het kanaal. Of het hele traject tussen Leiden en Voorburg (en vervolgens naar Naaldwijk) langer bevaarbaar was dan gedacht, is (nog) niet bekend.
Onderdeel van Unesco WerelderfgoedWethouder Marcel Cramwinckel (Erfgoed) is blij met de resultaten van het onderzoek: ‘Dit is een belangrijke ontdekking voor archeologen en historici. Het bewijst dat Voorschoten ook in historisch opzicht een uniek dorp is. We hopen dat we hiermee dat we dit deel van Voorschoten op de Unesco Erfgoedlijst kunnen zetten, als onderdeel van de Romeinse Limes. De Voorschotense paardendagen komen ook al op de Nederlandse lijst van cultureel en immaterieel erfgoed. De rijke geschiedenis van Voorschoten wordt door deze vondst nog mooier ingekleurd.’
Het is de bedoeling om delen van het kanaal voor te dragen als onderdeel van het Unesco Werelderfgoed van de Romeinse Limes in Nederland. Het gedeelte van het kanaal in het Frans Halsplantsoen in de Vlietwijk komt in aanmerking voor de status van archeologisch monument. Dat zorgt ervoor dat de resten zo goed mogelijk beschermd blijven. Dat is nodig om in aanmerking te komen voor de erfgoedlijst van Unesco.
Breder onderzoek naar ligging kanaal
Het onderzoek naar het kanaal maakt deel uit van een breder opgezet onderzoek naar de precieze ligging van het kanaal op een aantal locaties in Voorschoten en Leidschendam-Voorburg. Er is al veel onderzoek gedaan naar de loop van het kanaal. Sinds de eerste ontdekking in 1989 in de wijk Rietvink in Leidschendam, zijn er op zo’n 40 tot 50 plaatsen waarnemingen gedaan bij opgravingen en grondboringen. Het tracé naast de Vliet aan de rand van de Vlietwijk ter hoogte van het Frans Halsplantsoen was een stuk waarover nog de nodige vragen bestonden. Op aanwijzing van de gemeentearcheoloog van Voorschoten is hier gericht onderzoek uitgevoerd. Omdat op oude luchtfoto’s een lijnvormige structuur zichtbaar was, vermoedde hij dat hier het kanaal van Corbulo wel eens kon liggen. Nu ook de schopsteken van de gravers zijn gevonden in combinatie met Romeins aardewerk, is zijn vermoeden bevestigd dat deze luchtfoto’s heel waardevolle informatie bevatten.
Het onderzoek naar het kanaal maakt deel uit van een breder opgezet onderzoek naar de precieze ligging van het kanaal op een aantal locaties in Voorschoten en Leidschendam-Voorburg. Er is al veel onderzoek gedaan naar de loop van het kanaal. Sinds de eerste ontdekking in 1989 in de wijk Rietvink in Leidschendam, zijn er op zo’n 40 tot 50 plaatsen waarnemingen gedaan bij opgravingen en grondboringen. Het tracé naast de Vliet aan de rand van de Vlietwijk ter hoogte van het Frans Halsplantsoen was een stuk waarover nog de nodige vragen bestonden. Op aanwijzing van de gemeentearcheoloog van Voorschoten is hier gericht onderzoek uitgevoerd. Omdat op oude luchtfoto’s een lijnvormige structuur zichtbaar was, vermoedde hij dat hier het kanaal van Corbulo wel eens kon liggen. Nu ook de schopsteken van de gravers zijn gevonden in combinatie met Romeins aardewerk, is zijn vermoeden bevestigd dat deze luchtfoto’s heel waardevolle informatie bevatten.