Museum Römervilla in het Duitse Ahrweiler | _{© Wouter Hinrichs}

Het is hoogzomer en dat betekent normaal gesproken: tijd voor vakantie! Dit jaar gaat het voor veel mensen echter even anders. We stappen niet zo snel meer in een vliegtuig en blijven liever over het algemeen toch wat dichter bij huis. Dat hoeft zeker geen probleem te zijn, want ook in Nederland of net over de grens zijn een hoop leuke dingen te doen. Zo ook voor mensen die graag de Romeinse geschiedenis in duiken tijdens de vakantie. Ik heb in de afgelopen weken al een hoop geschreven over plaatsen met een Romeinse geschiedenis in Nederland, maar deze week kijk ik weer even over de grenzen. Vandaag heb ik een nieuw top III-lijstje van Romeinse musea en parken in Duitsland!

Het Romeinse museum in het LVR-Archeologische park in Xanten

I: Het LVR-Archeologische park Xanten | Xanten

Wellicht een van de bekendste Duitse locaties voor Nederlandse Romeinen fans is het LVR-Archeologische park in Xanten. In het park, dat zo’n 40 kilometer ten zuidoosten van Nijmegen ligt, zijn vele archeologische resten te bewonderen van de Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana. De stad bestond van de eerste eeuw tot aan het eind van de derde eeuw na Christus, waarna deze verwoest werd door Frankische stammen. De stad en de nabijgelegen forten waren onderdeel van de Neder-Germaanse Limes.

Het LVR-Archeologisch park Xanten is een bijzondere locatie in Noordwest-Europa. Als het grootste archeologische openluchtmuseum van Duitsland is de gehele plattegrond van de Romeinse stad in het park opgenomen en zijn verschillende gebouwen gereconstrueerd. Zo zijn er levensgrote reconstructies gemaakt van de haventempel, het amfitheater en een van de poorten van de stad. Daarnaast kan je in het overdekte LVR-RömerMuseum naast een tentoonstelling vol artefacten uit de regio bewonderen, ook de archeologische resten van het badhuis van de stad bekijken. In het park wordt tot op de dag vandaag nog onderzoek gedaan door professionals, waardoor we steeds meer te weten komen over de interessante Romeinse geschiedenis van deze plek.

Het Romeinse riool onder de straten van modern Keulen | _{© Wouter Hinrichs}

II: Archeologische zone ‘Römisches Praetorium’ | Keulen

Een stuk verder stroomopwaarts langs de rivier de Rijn vinden we de archeologische zone ‘Römisches Praetorium’, in het hart van het oude centrum van Keulen. Hier, via een onopvallende kelderingang aan de straat, kan je de archeologische resten van het praetorium en een deel van de Romeinse riolering bekijken. Wellicht vraag je je nu af: ‘wat is een praetorium?’. Het Praetorium is normaliter het hoofdkwartier van de legerleiding van een fort, maar in dit geval was het Praetorium het paleis van de gouverneur van de provincie. De Romeinse voorganger van Keulen, genaamd Colonia Claudia Ara Aggripinensium, was namelijk de hoofdstad van de provincie Germania Inferior, waar onze regio ook toe behoorde.

In de archeologische zone is een grote brug gebouwd waar je overheen kan lopen en hierdoor de resten van de fundamenten van het paleis goed kunt bezichtigen. Zo kan je de overblijfselen zien van ovens, waterputten en een hypocaustum: een Romeins vloerverwarmingssysteem. Ook kan je aan de andere zijde van de zone door een ruim 200 meter lange originele Romeinse rioleringstunnel lopen.  

De archeologische resten uit het Römisches Praetorium kwamen tevoorschijn tijdens de wederopbouw van Keulen, na de Tweede Wereldoorlog. Keulen had zwaar geleden onder oorlogsgeweld en was meerdere keren gebombardeerd! Toen men na de oorlog het puin wegruimde kwamen ze op verschillende plekken in de stad oude stenen fundamententegen. Hoewel je in het huidige Keulen nauwelijks bovengrondse Romeinse structuren tegenkomt (op enkele visualisaties van gebouwen en wegen in het straatbeeld na), liggen onder de straten en stadsblokken van Keulen vele prachtige Romeinse plekken die zijn opengesteld voor het publiek!

Het LVR-Landesmuseum vanuit de lucht gefotografeerd | _{© LVR-Landesmuseum}

III: Het LVR-Landesmuseum | Bonn

Het LVR-Landesmuseum in Bonn heeft een grote collectie van Romeinse archeologische vondsten. Om precies te zijn: een van de grootste regionale collecties van Duitsland! In het museum wordt aan de hand van deze archeologische vondsten het verhaal van de Romeinen in het Rijnlandgebied verteld. In de vaste Romeinse tentoonstelling van het museum zijn zo onder meer vele sculpturen, altaren en gebruiksvoorwerpen te bewonderen. Naast deze gebruiksvoorwerpen zijn er in het museum ook een groot aantal militaire voorwerpen, zoals wapens, uitrustingen en enkele helmen te vinden. Voor wie meer fan is van Romeinse architectuur of kunst is ook genoeg te zien, want in het museum is ook de regionaal bekende ‘Zuilenrij van Aken’ tentoongesteld. Een andere topvondst is de pijler van Jupiter, een pilaarachtig kunstwerk met daarop een beeld van de Romeinse oppergod.

Voor kinderen en volwassenen die liever iets met hun handen willen leren, is een ‘Hands-on Area’ in het museum gemaakt. Hier kan je spelenderwijs kennis maken met het Rijnlandgebied in de Romeinse tijd en de Neder-Germaanse Limes in Duitsland!

Een Romeinse grafsteen in Museum Burg Linn | _{© Hartmann Linge}

Andere interessante plekken

Naast de drie grote musea en parken die ik in dit lijstje heb vermeld, zijn er nog vele andere kleinere locaties die zeker de moeite waard zijn om te bezoeken! Voorbeelden hiervan zijn het Römisches Museum Remagen of Museum Burg Linn. Wil je meer weten? Bekijk hier de Duitse musea langs de Neder-Germaanse Limes!