Dwars door de provincie Utrecht loopt de Limes. Deze grens volgde de oorspronkelijke loop van de Rijn. Op de linkeroever legden de Romeinen een weg aan, die op diverse plaatsen door de archeologen is teruggevonden. Op regelmatige afstanden stonden houten wachttorens en forten (castella).
Resten van deze forten liggen nog altijd in de ondergrond: Woerden (Laurium), Castellum Hoge Woerd (Fletio) in Leidsche Rijn, Domplein (Traiectum) in Utrecht en Fort bij Vechten (Fectio) in Bunnik. Ook van de dorpen waar onder meer de vrouwen en kinderen van de Romeinse soldaten woonden, de vici, zijn tal van overblijfselen gevonden.
Romeinse plaatsen in Utrecht
In Utrecht liggen langs de Limes een aantal belangrijke plaatsen.
Vlak bij het huidige Wijk bij Duurstede lag een Romeins fort, dat inmiddels door de rivier verspoeld is. Wel zijn er vele vondsten gedaan, die een boeiend verhaal vertellen, op de grens van Utrecht en Gelderland.
Vechten, het antieke Fectio, was een van de oudste forten aan de limes. De precieze stichtingsdatum is niet bekend, al staat vast dat het ergens rond het begin van onze jaartelling is gebeurd.
Onder het Domplein zijn de resten bewaard van het Romeinse fort, bekend als Traiectum. Rondom het Domplein is met een stalen band en licht de omtrek van het fort aangegeven.
De wijk Utrecht-Leidsche Rijn levert nog jaarlijkse nieuwe verrassingen op Romeins gebied. Vooral de schepen en de Limesweg zijn belangrijke vondsten. Castellum Hoge Woerd is gebouwd op de plaats van het Romeinse fort.
De plaats van het fort Laurium is in het huidige stadscentrum herkenbaar als een zeer lage heuvel waarop een kerk staat die teruggaat tot in de Karolingische tijd. In het Stadsmuseum en in een nabijgelegen parkeergarage zijn de vondsten te zien.