Yde
Het Drentse dorp Yde kent internationale faam door het hier gevonden lijk van een jonge vrouw. Twee turfstekers vonden haar in 1897 in het veen en kregen daarbij de schrik van hun leven. Ze verborgen het onder heideplaggen maar konden niet voorkomen dat het al na enkele dagen in de krant kwam. Buurtbewoners bezochten de plek des onheils, roofden vrijwel alle tanden, trokken al dan niet met opzet de haren van haar hoofd en maakten enkele lichaamsdelen zoek.
Na enkele weken belandde het Meisje van Yde in het Provinciaal Museum in Assen, waar ze nog steeds onderdak heeft. In de loop der tijd is ze verschillende malen wetenschappelijk onderzocht. C14 onderzoek toont aan dat ze ergens tussen 54 BCE en 128 CE heeft geleefd. Ze was 16 jaar, 1,40 meter groot en liep mank toen ze aan haar einde kwam. Dat gebeurde nogal wreed: ze werd voor de helft kaalgeschoren, gewurgd met een band, waarschijnlijk ook nog met een mes gestoken en daarna in het veen gegooid.
Reconstructie van het gezicht van het meisje van Yde. Collectie Drents Museum.
Het meisje van Yde in het Drents Museum in Assen.
De wrede dood van het Meisje van Yde roept vragen op: was ze terechtgesteld vanwege een zwaar vergrijp of geofferd? Het antwoord ligt mogelijk bij andere veenlijken, want het Meisje van Yde was zeker niet het enige. Wijnand van der Sanden telde in zijn proefschrift 42 veenlijken in Nederland, waarvan er maar enkele (deels) bewaard zijn gebleven. Ook internationaal zijn er veel parallellen, zoals de Deense Tollund-man en de Lindow Man uit Engeland.
Meerdere veenlijken blijken van mensen met een lichamelijke aandoening; veel ook blijken net als het Meisje van Yde het slachtoffer van een drievoudige moord. Dat lijkt een echo te zijn van een wijdverbreid Germaans/Keltisch gebruik, waarbij het onderscheid tussen ‘juridische terechtstelling’ en ‘ritueel offeren’ nog niet echt bestond. Omdat Germanen het schrift niet kenden, krijgen we alleen door dit soort lugubere veenvondsten een inkijkje in hun ideeënwereld.
Er zijn twee mogelijke vindplaatsen. Bij natuurgebied De Hondstongen staat een informatiepaneel. Bij het vroegere Stijfveen staat sinds 2010 een land-art kunstwerk, de Gebroken Cirkel.
Tegenwoordig denkt men dat het Meisje is gevonden in het Stijfveen, waar een kunstenaar zich mocht uitleven op een land art project
Bronnen en verwijzingen
Websites
- Dimphéna Groffen, Yde, het Meisje van, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland
Literatuur
- Sanden, W. van der, 1994. Het meisje van Yde. Assen.
- Braakmans, W., 2002. ‘Het meisje van Yde’. In: Westerheem 51, pp. 194-203.
Video
- Schooltv aflevering Vroeger enzo Het meisje van Yde - Een offer aan de goden
Meer plaatsen
-
Wijster
Wijster
Drenthe kende in de Romeinse tijd minder bewoning dan het aangrenzende Friese terpengebied, maar leeg was het zeker niet. Eén van de grootste nederzettingen lag in Wijster.
-
Beilen
Beilen
De vondst van de goudschat van Beilen op 31 maart 1955 kwam bijna letterlijk uit de lucht vallen: twee arbeiders vonden hem in een lading zand die nodig was voor de aanleg van de tuin van de ambachtsschool.
