Dreumel - Over de Maas
Van 2010-2021 is een groot deel van de noordoever van de Maas bij Dreumel afgegraven ten behoeve van zandwinning. Hoewel het gebied door de overheid als ‘niet behoudenswaard’ werd vrijgegeven, kwamen vrijwel meteen vondsten naar boven. Op initiatief van Nils van Kerkhoven werd daarop een werkgroep van vrijwilligers geformeerd onder de koepel Stichting Expeditie Over de Maas. De stichting kreeg alle medewerking en financiële ondersteuning van de ontzander, de firma Nederzand. In totaal konden ruim 250.000 worden geborgen, van prehistorische nijlpaardbotten tot middeleeuwse kogels. En daaronder ook heel veel Romeins. Later vonden ook opgravingen plaats in Alphen.
Berging van de boomstamkano in 2018. (RomeinenNU.)
Onthulling van de inmiddels voorzichtig uitgegraven boomstamkano in 2019. (RomeinenNU)
Sommigen nemen aan dat Julius Caesar rond 50 v.Chr. zich in dit gebied heeft bezondigd aan genocide. Tussen de enorme hoeveelheid vondsten is echter geen enkele aanwijzing voor de aanwezigheid van Romeinse legers uit deze periode. Wel bijzonder is de vondst van 23 schepen, waaronder minimaal 5 uit de Romeinse tijd. Grote aandacht kreeg een 10 meter lange, vrijwel intacte boomstamkano. In 2018 werd deze met grond en al uit de bodem gehaald en in de werkplaats verder uitgegraven. De kano staat bekend onder de naam ODM IX en dateert uit de late 3e of 4e eeuw.
Lange tijd opereerde de werkgroep Expeditie Over de Maas in een juridisch niemandsland, omdat onduidelijk bleef van wie de 250.000 vondsten nu eigenlijk waren. Na langdurig overleg is in 2022 besloten dat de regulier opgegraven vondsten (namelijk bij het afgraven en zandzuigen) eigendom zijn van de provincie Gelderland, en dat de toevalsvondsten gedeeld eigendom zijn van de Stichting Expeditie Over de Maas en de ontzander. De provincie heeft daarop geld vrijgemaakt voor de uitwerking en conservering van vondsten. Ook wordt nagedacht over een permanente plek voor verwerking en expositie van de vondsten: wellicht het huidige bezoekerscentrum, misschien een andere locatie.
De verrommelde resten van een ander Romeins schip, de ODM XIII. (RomeinenNU)
Bronnen en verwijzingen
Literatuur
- Heijden, P. van der, 2020. ‘Romeinse schepen in het Gelderse rivierengebied. Deel I: een inventarisatie.’ In: Archeologie in Nederland 4, nr. 2, 24-33
- Waldus, W., 2023. Expeditie Over de Maas, waardering van de scheeps-archeologische vindplaatsen. Amersfoort.
Website
Meer Regio Land van Maas en Waal
-
Wijchen - Tienakker
Wijchen - Tienakker
Aan de Tienakker in Wijchen is van 1999-2002 een enorm villacomplex opgegraven. Daarbij konden verschillende structuren worden blootgelegd, waaronder een absurd grote tumulus met een diameter van 47 meter.
