Glanzende geschiedenis
Door Simone Both - Het Rijksmuseum van Oudheden opende in de Romeinenweek een nieuwe tentoonstelling over glaswerk uit de Egyptische, Griekse en Romeinse Oudheid. Een verzameling van het mooiste glas uit de collectie van het museum uit de Mediterrane wereld, het Nabije Oosten én Nederland. Van sieraden tot speelstenen en van cosmeticaflessen tot drinkglazen.
Luxeproduct
Glas – gemaakt door het verhitten van kalk, soda en kwartszand – wordt al duizenden jaren gemaakt. Verscheidene eeuwen voor onze jaartelling werden er al kralen en kleine flesjes gemaakt in Mesapotamië en Egypte. Glas bleef lang een echt luxeproduct, zo blijkt uit het werk van Romeinse schrijver Apuleius. In zijn werk De Gouden Ezel uit de tweede eeuw na Christus, noemt hij glas in één adem met goud en zilver. Volgens Apuleius had glas als voordeel dat het geur- en smaakloos was, waardoor eten of drinken beter te proeven was.
Glas voor iedereen
Vanaf de eerste eeuw van onze jaartelling werd glazen bekers, kruiken en schalen steeds minder een exclusief product voor de elite en steeds meer een product voor dagelijks gebruik. Het is dan ook vanaf deze tijd dat glas in steeds meer vormen gegoten wordt. Er waren daarnaast al enkele tientallen jaren experimenten met glasblazen in het Nabije Oosten. Het kleurenpalet werd ook uitgebreider met geel, blauw, wit, turkoois en ook oranje tinten. Men leerde het glas daarnaast beter te bewerken zodat bepaalde patronen ontstonden. Zo konden antieke glasblazers moeiteloos bepaalde dure steensoorten namaken in goedkoper glas. Dit bewerkte materiaal werd dan weer gebruik in het maken van sieraden.
Kwetsbaar
Het is best bijzonder dat we vandaag nog kunnen genieten van het glas uit de Oudheid. De voorwerpen zijn ontzettend kwetsbaar en licht van gewicht. Het is een wonder dat deze voorwerpen nog intact zijn! En daarbij hebben we het niet alleen over voorwerpen die een hoge esthetische waarde hebben, maar ook over dagelijkse gebruiksvoorwerpen. Meer weten over glas uit de Oudheid? De kersverse tentoonstelling in het Rijksmuseum van Oudheden loopt door tot 1 september. Er is tevens een publicatie verschenen met uitgebreide beschrijvingen van alle voorwerpen die te zien zijn.
