Vaarroute Zwammerdam - Woerden

Varen van Nigrum Pullum (Zwammerdam) naar Laurium (Woerden) over de Limes, de Oude Rijn.

In de audiotour wordt nog gesproken over de gereconstrueerde Romeinse boten die rondvaren in Woerden. Dat is niet meer zo. Vermoedelijk gaan de boten binnenkort varen in Utrecht.

De vaarroute voert je langs:

• Het terrein van de stichting Hooge Burcht. Hier zijn verschillende vondsten gedaan uit het Romeinse tijdperk. In 47 na Christus werd het smalle fort Nigrum Pullum gebouwd, oftewel Zwarte Kip/Zwarte aarde.
• Zwammerdam. Daar zijn verschillende houten schepen ontdekt. Die boten lijken Romeins, maar in de constructie zijn ook Germaanse elementen teruggevonden. Dit bewijst, dat er veel uitwisseling bestond tussen de Romeinen en de oorspronkelijke bewoners. De boten worden gerestaureerd in het Archeon.
• Lekker eten. Daar hielden zowel Romeinen als de Bataven van. Bataven zijn veehouders. Zij eten rundvlees en drinken koemelk en bier. Romeinen houden meer van geitenmelk en wijn. De Romeinen brengen nieuwe gerechten mee naar de lage landen, zoals kip vanuit Azië. Romeinen veredelen wilde planten tot groenten. Voorbeelden daarvan zijn spinazie en andijvie
• De Vindplaat van de heer W. Geerlof, kleibaas bij dakpanproducent Van Oordt en eveneens lid van de Historische vereniging Alphen aan de Rijn. Hij vond in 1961 bij een kleiafgraving in Zwammerdam Romeins materiaal.
• De Burgus. Dat is Latijn voor mini-castellum, of mini-fort. Bij de Willemstraat in het huidige Bodegraven is een poortgebouw met twee wachttorens gevonden. Uit deze vondst valt op te maken dat hier waarschijnlijk een mini-castellum heeft gelegen.
• De vindplaats van de eerste vervloekingstafel (Tabella defixionum) in Nederland. Er werden 21 verschillende Romeinse namen van soldaten op ontdekt.
• De vindplaats van de Romeinse ruiterhelm die gevonden is tijdens het graven van de Put van Broeckhoven. De helm is gemaakt van verguld brons. 
• De vindplaats van de Romeinse weg. In januari 2006 is een inventariserend veldonderzoek uitgevoerd in Nieuwerbrug ten zuiden van de korte Waarder. 
• De westkant van Woerden. In de Romeinse tijd Laur(i)um genoemd. Laurium was een Castellum (legerplaats) die de grens van het Romeinse rijk moest verdedigen. De daar gelegen soldaten moesten natuurlijk ook eten en hadden behoefte aan allerlei goederen, zodat naast het Castellum ook een Germaanse nederzetting, een “Vicus” (nederzetting voor burgers) ontstond.
• Langs een jaagpad dat is aangelegd in de 17e eeuw, staat een venster. Daarin zie je een afbeelding van de Romeinse limes ongeveer op de plaats waar die 2000 jaar geleden ook liep.
• De Romeinse muur. Kunstenares Iris Bekkers heeft een virtueel gat in de geluidswand bij de Pannenbakkerijen gemaakt. Daardoorheen kun je zien hoe het Romeinse Castellum Laurium en de omgeving eruit zag.
• Het Kerkplein in Woerden. Daar vind je nog een toegangspoort tot het Romeinse Castellum Laurium. Door een hardstenen band zijn de contouren van het castellum weergegeven. In die band zijn voorstellingen gegraveerd die je meer vertellen over de Romeinen en hun leven langs de Limes.

Alle informatie over deze route kun je vinden op de site van izi.travel
Op die site is de audiotour gratis te downloaden.