Blog | De vondst van een Romeins kampement in Valkenburg

Romeinse schepen op de Rijn | _{© Mikko Kriek}

Oktober is inmiddels voorbij en het is al ruime tijd weer herfst. Hoewel ik graag vandaag een blog had gedeeld over een activiteit die ik heb bezocht, is dat helaas niet mogelijk door de huidige coronamaatregelen. Ik heb over de afgelopen maanden al een hoop mooie en interessante onderwerpen mogen uitlichten op Romeinen.nl, maar deze keer vond ik het was lastiger om iets te vinden. Dus deed ik wat ik normaal doe als ik het even niet weet: het nieuws doorspitten. In eerste instantie kon ik in de eerste weken van oktober niet zoveel vinden wat mijn aandacht trok. Dit veranderde echter in de tweede helft van de maand, toen ik ineens veel spannend ‘Romeinen nieuws’ zag langskomen op mijn Facebook tijdlijn! Vandaag vertel ik je in het eerste deel van dit 'november tweeluik' wat meer over nieuwsberichten die ik zeer opvallend en/of interessant vond de afgelopen maand.

Twee weken geleden zag ik een spannend nieuwsitem van de NOS: “Archeologen vinden resten van Romeins verdedigingswerk bij Katwijk”. Bij archeologisch onderzoek op het terrein van het voormalige vliegveld Valkenburg bij het Zuid-Hollandse Katwijk zijn de resten teruggevonden van een Romeins legerkamp. Nu is zozeer een Romeins legerkamp niet nieuw in Nederland. Er is namelijk al een redelijk aantal Romeinse legerkampen in Nederland aangetroffen. Archeoloog (en mijn oud-docent archeologie) Wouter Vos legde aan Omroep West uit waarom de vondst zo verassend was: “We weten dat er een heel groot Romeins kamp is bij Nijmegen en dat er langs de Rijn kleine kampen zijn, maar hier zo in het westen hadden we nooit verwacht. Mijn hart klopt er echt sneller van” (Bron: Omroep West).

Op donderdag 5 november organiseerde het Rijksvastgoedbedrijf een online lezing in het kader van de opgraving bij Valkenburg. Deze werd gegeven door archeoloog en een ander oud-docent van mij: Peter Jongste. In zijn verhaal, dat online door meer dan 130 mensen live beluisterd werd, vertelde hij iets meer over geschiedenis van de locatie in Valkenburg en welke archeologische onderzoeken er tot heden in de omgeving hadden plaatsgevonden.

Peter Jongste geeft namens het Rijksvastgoedbedrijf een lezing over het archeologische onderzoek in Valkenburg | _{© Wouter Hinrichs}

Na een chronologisch overzicht van deze onderzoeken, afgewisseld door korte pauzes met leuke quizvragen over de Romeinse tijd, vertelde Peter meer over de tussentijdse resultaten van het meest recente archeologische onderzoek. Dit onderzoek wordt sinds eind september uitgevoerd door de archeologische bedrijven ADC-Archeoprojecten en Archol, in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf. Na bijna een maand graven kwam in midden oktober de topvondst aan het licht: een Romeins kampement.

Het Romeinse kamp wordt blootgelegd | _{© Archol/ADC}

En niet zomaar een kampement: uit het onderzoek blijkt namelijk dat het kamp een waarschijnlijke oppervlakte heeft van minimaal 8 hectare. De archeologen troffen verschillende archeologische structuren aan die wijzen op de aanwezigheid van het Romeinse leger. Zo vonden zij de resten van aarden wallen, slietenfunderingen, spitsgrachten en de funderingspalen van een Romeinse wachttoren. Na het aantreffen van deze vondsten kwamen de vermoedens van een Romeins legerkamp al snel. Aarden wallen en spitsgrachten zijn namelijk bekende vormen van Romeinse verdedigingswerken en werden eerder al aangetroffen bij onder meer twee Romeinse marskampen bij het Gelderse Ermelo.

Een bovenaanzicht van de opgraving. De slietenfunderingen (midden van de afbeelding) zijn goed zichtbaar | _{© Archol/ADC}

Een doorsnede van de wal van het Romeinse legerkamp | _{© Archol/ADC}

Het kamp dateert naar alle waarschijnlijkheid uit het begin van de eerste eeuw na Christus, zo rond het jaar 39 AD. Er wordt vermoed dat op deze plek misschien voorbereidingen hebben plaatsgevonden van de Romeinse invasie van Britannia. Echter is dat op dit moment nog niet met zekerheid te zeggen, aangezien het onderzoek nog niet is afgerond. Naast de eerdergenoemde structuren werden eveneens andere archeologische vondsten gedaan, zoals luxe Romeins aardewerk, houten funderingspalen en scherven en oren van amforen.

Het onderzoek is nog in volle gang, dus het kan zomaar zijn dat we over een aantal weken weer meer te weten komen over wat er zich op deze plaats in de Romeinse tijd heeft plaatsgevonden. Tot die tijd zit er helaas niks anders op en moeten we in spanning afwachten.